Sốt rét ở trẻ em

Sốt rét có thể gặp ở mọi lứa tuổi từ phụ nữ có thai, trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ và người lớn. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời trẻ có thể tử vong do sốt rét ác tính, thiếu máu đái huyết cầu tố, suy dinh dưỡng.

Sốt rét bẩm sinh

Rất hiếm gặp (chiếm khoảng 1-3%), thường do người mẹ mang thai (mới vào vùng sốt rét chưa có miễn dịch) nhiễm ký sinh trùng sốt rét. Ký sinh trùng này từ máu mẹ qua rau thai vào thai nhi. Bệnh dễ gây sảy thai, đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, trẻ sinh ra thường xanh xao thiếu máu, gan và lách to, vàng da và niêm mạc, dễ gây tử vong.


Sốt rét ở trẻ sơ sinh

Trẻ bị nhiễm ký sinh trùng sau khi sinh do muỗi đốt. Những triệu chứng sốt rét xuất hiện muộn (thường 3-4 tuần sau đẻ), triệu chứng thường không điển hình hoặc ít triệu chứng nhưng có khi trẻ sốt liên tục, hôn mê co giật, tiêu chảy, tiên lượng rất xấu và tỷ lệ tử vong cao.

Sốt rét sơ nhiễm

Thường gặp ở những trẻ trên 6 tháng (nhất là 4-5 tuổi) ở vùng có dịch sốt rét lưu hành. Các cơn sốt thường không điển hình, trẻ hay bị co giật do sốt cao, rối loạn tiêu hóa (nôn, đau bụng, tiêu chảy), thiếu máu nhanh, lách sưng đau, ho, viêm phế quản, dễ dẫn đến suy dinh dưỡng, làm trẻ chậm phát triển về thể lực.

Sốt rét ở trẻ lớn

Thường có những triệu chứng điển hình: sốt thành cơn có 3 giai đoạn, khởi đầu là rét run, sau đó sốt nóng và tiếp sau là vã mồ hôi và giảm sốt. Cơn sốt có thể cách nhật (nếu do P.vivax) hoặc hàng ngày (nếu do P.falciparum). Kèm theo với sốt trẻ xanh xao, thiếu máu và gan lách to ra. Ở trẻ dưới 5 tuổi và trẻ sơ sinh triệu chứng thường không điển hình hoặc ít triệu chứng, có khi co giật do sốt cao, hôn mê, rối loạn tiêu hóa, dễ suy sụp và tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

Phòng bệnh và điều trị sốt rét cho trẻ em

Phòng bệnh: Nguồn bệnh chính là những bệnh nhân sốt rét, cả những người mang ký sinh trùng sốt rét nhưng không bị sốt.

Côn trùng truyền bệnh chủ yếu là muỗi Anophen. Việc phòng bệnh hiệu quả nhất là cắt đứt được 2 khâu này: quản lý người bệnh sốt rét không để muỗi đốt, phải cho trẻ ngủ màn, kể cả ban ngày, vệ sinh môi trường, phát quang bụi rậm, đậy các đồ chứa nước để muỗi không có chỗ đẻ trứng, định kỳ phun thuốc diệt muỗi. Ðối với những trẻ theo gia đình vào vùng sốt rét phải được uống thuốc phòng sốt rét.

Ðiều trị: Artemisinin và các dẫn chất như artesunat (được chiết xuất từ cây thanh hao hoa vàng) là thuốc được dùng phổ biến ở nước ta, thuốc có tác dụng diệt ký sinh trùng nhanh và ít độc với trẻ, liều lượng và thời gian dùng thuốc phải theo sự chỉ dẫn của các bác sĩ chuyên khoa.

Ngoài việc điều trị bằng thuốc sốt rét phải chú ý cho trẻ hạ sốt bằng paracetamol, uống đủ nước, ăn đủ chất dinh dưỡng và dễ tiêu hóa.

Nguồn: Lê Mỵ Dung