1. Nghe nói trẻ bị sốt, cảm cúm là do nhiễm trùng, tại sao những trường hợp này không được dùng ngay kháng sinh?
- Một số bệnh nhiễm khuẩn thường có triệu chứng sốt, nhưng không phải tất cả các trường hợp sốt đều do nhiễm khuẩn. Chẳng hạn, trẻ có thể bị sốt do mọc răng hay cảm nắng. Do vậy, đừng vội cho trẻ dùng ngay kháng sinh mà trước tiên hãy tìm cách hạ nhiệt bằng paracetamol hay đắp trán, lau mình với khăn nhúng nước mát. Còn đối với cảm cúm do siêu vi (còn gọi là virus) gây ra, kháng sinh không có tác dụng chữa trị.
Đối với những trẻ bị viêm mũi, viêm hầu họng, nếu chỉ bị nhiễm siêu vi và chưa có biến chứng thì dùng kháng sinh không những không có tác dụng mà có thể còn gây tình trạng đề kháng kháng sinh (kháng thuốc) về sau. Trong trường hợp này, nếu trẻ bị sốt, chỉ nên cho dùng thuốc hạ nhiệt, kèm theo hút sạch mũi, nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý 0,9% (pha 9g muối NaCl trong 1 lít nước sạch hoặc hỏi mua ở nhà thuốc). Nếu nghi ngờ trẻ bị nhiễm khuẩn, nên đưa trẻ đến khám bác sĩ để được định bệnh chính xác và chỉ định cho dùng kháng sinh khi cần thiết. Xin được nhắc lại, cho trẻ dùng kháng sinh theo sự chỉ định của bác sĩ là an toàn nhất, vì chỉ có bác sĩ mới xác định được trường hợp siêu vi kèm theo bội nhiễm vi khuẩn (triệu chứng viêm nhiễm kéo dài không bớt mà còn có xu hướng ngày càng nặng thêm). Lúc này rõ ràng dùng kháng sinh là cần thiết.
2. Việc dùng kháng sinh bắt buộc phải phải đủ liều, nhưng tại sao có trường hợp ở mỗi lần khám bệnh bác sĩ lại chỉ định cho dùng thuốc với số lần mỗi ngày khác nhau, như có lúc cho dùng 3 lần (còn gọi là 3 cữ) trong ngày, lần khác lại là 2 lần/ngày, đặc biệt có khi chỉ dùng 1 liều duy nhất trong ngày?
- Tuy bác sĩ chỉ định cho dùng kháng sinh với số lần trong ngày khác nhau như thế nhưng đều là đúng liều. Bởi vì tùy theo loại kháng sinh, có loại bị đào thải ra khỏi cơ thể rất nhanh, do đó phải dùng nhiều lần trong ngày, nhưng có kháng sinh được giữ lại trong cơ thể và duy trì tác dụng lâu hơn, nên chỉ cần dùng một lần duy nhất trong ngày. Như Erythromycin là kháng sinh thông thường phải uống 3-4 lần/ngày, trong khi đó Azithromycin là kháng sinh mới cùng nhóm macrolid với Erythromycin chỉ cần uống 1 lần trong ngày.
3. Việc dùng kháng sinh phải đủ thời gian, có trường hợp trẻ bị bệnh bác sĩ chỉ định dùng thuốc 10 ngày, nhưng đến ngày thứ 5 cháu có vẻ hoàn toàn như khỏi bệnh. Như vậy ngưng dùng thuốc lúc này có được không? Hoặc đợt điều trị thông thường đối với nhiều kháng sinh phải từ 5 ngày trở lên, thế tại sao gần đây một số trường hợp trẻ bị viêm tai giữa, bác sĩ chỉ cho uống kháng sinh trong 3 ngày?
- Nên lưu ý, phải dùng kháng sinh theo đúng chỉ định của bác sĩ. Các triệu chứng bệnh như sốt, đau (như đau họng trong viêm họng) nhiều khi có vẻ hết nhưng tình trạng nhiễm khuẩn vẫn còn, vì vậy cần dùng kháng sinh đủ thời gian theo đơn thuốc của bác sĩ để tiêu diệt hết vi khuẩn. Thông thường, dùng kháng sinh đủ thời gian phải từ 5 ngày trở lên. Tuy nhiên, một số kháng sinh mới được dùng gần đây có thể rút ngắn thời gian điều trị. Như Azithromycin có thể dùng trong 3 ngày, cho hiệu quả điều trị một số bệnh nhiễm khuẩn tương đương với vài loại kháng sinh khác phải uống trong 10 ngày.
4. Có phải nếu cho cho trẻ dùng kháng sinh nhầm liều dành cho người lớn thì sẽ gây dị ứng như bị ngứa, nổi mẩn ngoài da?
- Trường hợp dùng thuốc quá liều gây tai biến được gọi là ngộ độc thuốc. Đối với dị ứng thuốc, trong đó có dị ứng kháng sinh, chỉ cần tiếp xúc với liều thật nhỏ vẫn có thể bị rối loạn này. Có rất nhiều tác nhân trong môi trường, thức ăn, thức uống có thể gây ra dị ứng, vì vậy trường hợp vừa nêu không thể khẳng định nguyên nhân gây dị ứng là do dùng kháng sinh.
Điều hết sức lưu ý là đối với trẻ, phải dùng thuốc thật đúng liều, với kháng sinh cũng vậy, tuy rằng nó ít gây tai biến do dùng quá liều so với nhiều thuốc khác.
Nguồn: TS. DS. Nguyễn Hữu Ðức
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét